Begroting 2015 - 2018

4 Kwaliteit cultuurhistorisch erfgoed

De gemeente vindt het - net als veel Zaankanters - belangrijk dat met het erfgoed zorgvuldig wordt omgegaan om de kwaliteit van de woon- en leefomgeving en de Zaanse identiteit te versterken, nu en in de toekomst. Erfgoed heeft ook een belangrijke economische waarde. Dit is terug te zien in de vastgoedwaarde van monumentale panden en de waardestijging van panden en wijken rondom cultuurhistorisch waardevolle objecten. De drie van rijkswege beschermde gezichten in Zaanstad (Kerkbuurt Westzaan, Haaldersbroek Zaandam en Gortershoek Zaandijk) zijn populaire plekken om te wonen en ook gebieden met een hoge WOZ-waarde. Het behoud van erfgoed is voor de waardeontwikkeling op meer terreinen en gebieden van belang. Behoud van monumenten levert werkgelegenheid op: tegen elke euro subsidie staat een investering van de eigenaar van 2,31 euro, waarmee vakmensen worden ingehuurd die de monumenten opknappen en onderhouden. Een goed onderhouden monumentenbestand zorgt voor een aantrekkelijke stad die bezoekers en toeristen aantrekt, zoals de Zaanse Schans met 1,2 miljoen bezoekers per jaar. Daarnaast is het Hembrugterrein een plek die steeds meer bedrijven en bezoekers weten te vinden en ook Inverdan heeft met zijn verwijzing naar de Zaanse houtbouw een speciale aantrekkingskracht.

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

4.1 Samenwerking op het gebied van erfgoed

Samenwerken met partners die bijdragen aan het behouden en versterken van het cultureel erfgoed binnen Zaanstad en het uitvoeren van onze wettelijke taak. In Zaanstad is veel kennis en deskundigheid op het gebied van erfgoed. De gemeente zoekt actief naar mogelijkheden tot samenwerking. Voorbeeld hiervan is de samenwerkingsovereenkomst met de Vereniging Zaans Erfgoed, waarbij deskundige vrijwilligers een nauwkeurige beschrijving van een aantal panden maken ter voorbereiding op aanwijzing als gemeentelijke monument. Een actief gemeentelijk aanwijzingsbeleid zorgt ervoor dat het monumentenbestand uitgebreid en up-to-date kan worden gehouden. We onderzoeken hoe bescherming van beeldbepalende panden (voornamelijk op massa en volume) voortaan via bestemmingsplannen kan worden geregeld. Daarnaast draagt de gemeente bij aan de instandhouding van het bestaande erfgoed door een proactieve houding naar eigenaren ten aanzien van advisering over vergunningverlening en instandhoudingssubsidies en door begeleiding van restauraties. De gemeente werkt actief mee aan herbestemming van monumenten. In 2015 vragen we veel aandacht voor de ingebruikname van de monumenten op het Hembrugterrein. Daarnaast worden functiewijzigingen van andere monumenten, zoals kerken en boerderijen, intensief begeleid. Herbestemmen vraagt om een flexibele aanpak: in het voortraject meebewegen waar mogelijk en grenzen stellen waar nodig, en vervolgens bij de uitvoering ondersteunen en faciliteren waar dat kan. Vanaf 2016 is een structureel budget van € 100.000,- in de begroting opgenomen voor subsidies. In 2015 stellen we een nieuwe subsidieregeling ‘Instandhouding erfgoed’ op, met spelregels over de meest effectieve inzet van deze middelen. Verplicht archeologisch onderzoek bij bouwprojecten vereist zorgvuldigheid maar is er ook op gericht om zo min mogelijk hinder voor het bouwproces op te leveren. De stadsarcheoloog bereidt de onderzoeken voor, begeleidt de uitvoering en publiceert over de resultaten. Zaanstad heeft een eigen depot waar bijzondere vondsten worden onderzocht, gedocumenteerd en opgeslagen. De opgedane historische kennis wordt verspreid via publicaties en bijeenkomsten.

Prestatie-indicatorNulmetingRealisatie 2013Begroting 2015Streef- waardeBron
Afgegeven vergunningen353535Domein Stedelijke Ontwikkeling
Afgegeven subsidies303030Domein Stedelijke Ontwikkeling
Nieuwe monumenten1510 à 1510 à 15Domein Stedelijke Ontwikkeling

Activiteiten
Actief begeleiden en initiëren herbestemmingen
Maken beleid beeldbepalende panden en invoeren beleid in proces
Erfgoed in de leidraad ruimtelijke kwaliteit
Processen rondom erfgoed versimpelen en in lijn brengen met beleid prioritaire gebieden
Maken van inventarisaties naar typen gebouwen
Input erfgoed aan ontkaderingsopgave
Afgeven van vergunningen activiteit monumenten
Afgeven van subsidies m.b.t. monumenten, herbestemmingen en haalbaarheidsonderzoeken
Pro-actieve houding en eigenaren begeleiden bij restauraties
Aanwijzen van nieuwe monumenten in samenwerking met de Vereniging Zaans Erfgoed
Bijdragen aan projecten zoals het Hembrugterrein
Begeleiden van archeologisch onderzoek

 

Klik hier voor financiële informatie over deze prestatie

Risico’s en beheersmaatregelen

RisicoToelichtingBeheersmaatregel
Aanspraak op garantstellingen danwel financieel gevolg beschikkingen van de oude regeling monumenten is groter dan gedekt is.Gemeente Zaanstad heeft garantstellingen afgegeven in het verleden op grote restauratiesubsidies. Maar ook toezeggingen afgegeven waarbij de rekening-courant wellicht niet geheel dekkend zou kunnen zijn.Het opschonen van de nog uitstaande beschikkingen en deze afronden waardoor een zeker financieel beeld ontstaat. Inzet overige middelen van de rekening-courant.